कोरोनावरच्या दुसऱ्या लसीची रशिया कडून घोषणा;कधी येणार ही लस?

नवी दिल्ली(ऑनलाईन टीम)— जगभर थैमान घातलेल्या कोविड१९ला प्रतिबंध करण्यासाठी लस कधी येणार याबाबत सर्व जग प्रतीक्षा करीत आहे. जगभरातील अनेक देशांमध्ये यावर संशोधन सुरु असून काही देशांमध्ये दुसऱ्या आणि तिसरया टप्प्यातील चाचण्यांना सुरुवात झाली आहे. कोरोनावरची लस कोण अगोदर बनवणार यावरून  जगभरातील देशांमध्ये स्पर्धा लागली आहे. अशातच रशियाने  11 ऑगस्ट रोजी जगातील पहिली कोरोना लस ‘स्पुतनिक-व्ही’ (sputnik V)   या लसीची घोषणा करून जगाला धक्का दिला होता. रशियाच्या संरक्षण मंत्रालयाने व गामालेया संशोधन केंद्राने तयार केलेली ही लस सुरुवातीलाच वादात सापडली. कोरोना विषाणूच्या वाढत्या संक्रमणादरम्यान जगातील पहिली लस तयार करण्याचे श्रेय रशियाने घेतले. यावर बरेच विवाद आणि आक्षेप घेण्यात तथापि, रशियाने हे आरोप फेटाळले आहेत आणि कित्येक देशांसमवेत त्याचे उत्पादन व विपणन प्रक्रियचे नियोजनही सुरु केले आहे.

या दरम्यान, चीननेही तिसर्‍या टप्प्यातील चाचणीपूर्वीच एका लसीला मान्यता दिली आणि रशियाच्या अगोदर आपली लस असल्याचा दावा केला. हे सर्व सुरु असताना रशियाने पुन्हा आणखी एक लसीची घोषणा  केली आहे. एपिव्हाककोरोना (EpicVacCorona) असे या लसीचे नाव आहे.  ज्याचे वर्णन रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन उत्कृष्ट म्हणून केले आहे.  पुतीन यांनी सांगितले आहे की रशियामधील ही दुसरी लस एपिव्हाककोरोना (EpicVacCorona) आणि स्पुतनिक व्ही (sputnik V)   यांच्यात प्रतिस्पर्धा होईल.

पुतीन यांनी म्हटले आहे की कोरोनाची लस बाजारात आणण्यासाठी रशिया जगाला मार्ग दाखवित आहे.   वेक्टर इंस्टीट्युट या संस्थेच्या तज्ञांनी चांगली लस तयार केली आहे ज्यामुळे लोकांना खूप मदत होईल. पुतीन यांनी म्हटले आहे की,  सप्टेंबरमध्ये आणखी एक लस येत आहे, जी प्रसिद्धी वेक्टर स्टेट रिसर्च सेंटर ऑफ व्हायरोलॉजी अँड बायोटेक्नॉलॉजीने तयार केली आहे. येथे, काही वैज्ञानिकांचे म्हणणे आहे की रशियाच्या दुसर्‍या कोरोना लसीमुळे देखील स्नायू दुखू शकतात.

हे ज्ञात आहे की रशियाची पहिली लस गमलेया नॅशनल रिसर्च सेंटर फॉर एपिडिमियोलॉजी अँड मायक्रोबायोलॉजी ने तयार केली होती.  रशियाचे संरक्षण मंत्रालयचाही त्यामध्ये सहयोग होता. त्याच वेळी,   एपिव्हाककोरोना (EpicVacCorona) ही दुसरी लस वेक्टर स्टेट रिसर्च सेंटर ऑफ व्हायरोलॉजी अँड बायोटेक्नॉलॉजीद्वारे तयार केली गेली आहे, जी जगातील सर्वोच्च संशोधन संस्थांमधली एक संस्था मानली जाते. पुतीन यांनी सांगितले आहे की वेक्टर संस्थेच्या तज्ञांवर त्यांचा पूर्ण विश्वास आहे. संस्थेने चांगली लस विकसित केली आहे.

 वेक्टर स्टेट रिसर्च सेंटर ऑफ व्हायरोलॉजी अँड बायोटेक्नॉलॉजी ही जगातील दोन आघाडीच्या संशोधन संस्थांपैकी एक आहे जिच्याकडे कांजिण्यावरच्या लसीचा सर्वात मोठा साठा आहे.  

या लसीसाठीचे औषध सायबेरियातील सोव्हिएट बायोलॉजिकल वेपन्स रिसर्च प्लांट येथून मागविण्यात आले आहे. शास्त्रज्ञांचा असा दावा आहे की ज्या स्वयंसेवकांवर लसीची चाचणी घेतली गेली त्यांना २३ दिवस रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते. चाचणी दरम्यान त्यांच्या सर्व तपासणी करण्यात आल्या.

लसीच्या डोसपासून निर्माण झालेली प्रतिकारशक्तीचा प्रतिसाद कसा मिळतो हे शास्त्रज्ञांचे लक्ष्य होते. यासाठी स्वयंसेवकांना लसीचे दोन डोस 14 ते 21 दिवसात देण्यात आले. रशियाच्या राष्ट्राध्यक्षांनी सप्टेंबरमध्ये ही लस येण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. परंतु, यापूर्वी आलेल्या अहवालात असे सांगण्यात आले होते की, होते की सप्टेंबरमध्ये ही चाचणी पूर्ण होईल आणि त्यानंतरच ही लस उपलब्ध होईल.

सोव्हिएट बायोलॉजिकल वेपन्स रिसर्च प्लांट आणि वेक्टर रिसर्च सेंटरने 13 लसींवर एकत्र काम केले आहे, ज्यांची प्राण्यांवर चाचणी घेण्यात आली. वेक्टर रिसर्च सेंटरच्या सहकार्याने स्मॉल-पॉक्स लस औद्योगिक स्तरावरही विकसित केली गेली. त्याचबरोबर, रशियाने गेल्या काही वर्षात याच संस्थेच्या सहकार्याने ब्यूबोनिक प्लेग, एचआयव्ही, इबोला, हिपॅटायटीस-बी, सार्स आणि कर्करोगाच्या अँटीबॉडिज (प्रतिपिंड) सुद्धा तयार केल्या आहेत.