सोशल मीडियाच्या झगमगाटात देशविरोधी कारवायांचे गंभीर आरोप समोर आल्याने खळबळ उडाली आहे. लोकप्रिय ट्रॅव्हल ब्लॉगर आणि युट्युबर ज्योती मल्होत्रा, जिचे ‘ट्रॅव्हल विथ जो’ हे यूट्यूब चॅनेल लाखो लोकांमध्ये प्रसिद्ध आहे, तिला पाकिस्तानसाठी हेरगिरी केल्याच्या आरोपाखाली अटक करण्यात आली आहे. पहलगाम येथील दहशतवादी हल्ल्याच्या पार्श्वभूमीवर समोर आलेली ही घटना, भारत आणि पाकिस्तानमधील तणाव अधिक वाढवणारी ठरण्याची शक्यता आहे.
प्रसिद्ध युट्युबर ते संशयित हेर:
हरियाणातील हिस्सारची रहिवासी असलेली ज्योती मल्होत्रा सोशल मीडियावर एक लोकप्रिय चेहरा आहे. कुरुक्षेत्र विद्यापीठातून शिक्षण घेतलेल्या ज्योतीचे इंस्टाग्रामवर १ लाखांहून अधिक तर यूट्यूबवर ३ लाख ७७ हजार फॉलोअर्स आहेत. आपल्या ट्रॅव्हल व्लॉग्समुळे तिने अल्पावधीतच मोठी लोकप्रियता मिळवली. मात्र, आता याच लोकप्रियतेच्या आड तिने देशाशी विश्वासघात केल्याचा गंभीर आरोप तिच्यावर आहे. तिच्यावर पाकिस्तानी गुप्तचर संघटनांशी (ISI) संबंध असल्याचा आणि त्यांना संवेदनशील माहिती पुरवल्याचा संशय आहे.
पाकिस्तान दौरा आणि संशयास्पद संपर्क:
तपासात समोर आलेल्या माहितीनुसार, ज्योती मल्होत्राने २०२३ मध्ये कमिशनद्वारे व्हिसा मिळवून तीन वेळा पाकिस्तानचा दौरा केला. पहिल्या भेटीत तिची ओळख नवी दिल्लीतील पाकिस्तान उच्चायुक्तालयातील कर्मचारी एहसान-उर-रहीम उर्फ दानिश याच्याशी झाली. या भेटीनंतर दोघांमध्ये मोबाईल क्रमांकाची देवाणघेवाण झाली आणि ते नियमितपणे संपर्कात राहू लागले.
यानंतरच्या दोन पाकिस्तान दौऱ्यांमध्ये दानिशच्या सांगण्यावरून ज्योती अली अहवान नावाच्या व्यक्तीला भेटली. अहवानने तिच्या राहण्याची आणि प्रवासाची व्यवस्था केली. याच भेटीदरम्यान अहवानने तिची ओळख पाकिस्तानी सुरक्षा आणि गुप्तचर अधिकाऱ्यांशी करून दिली, ज्यामुळे ती थेट पाकिस्तानी गुप्तचर संस्थेच्या एजंट्सच्या संपर्कात आली. भारतात परतल्यानंतरही ज्योती व्हॉट्सॲप, टेलिग्राम आणि स्नॅपचॅटसारख्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मद्वारे या एजंट्सच्या संपर्कात राहिली आणि याच काळात तिने भारताशी संबंधित महत्त्वाची आणि संवेदनशील माहिती पाकिस्तानला पुरवल्याचा आरोप आहे.
सोशल मीडियावर पाकिस्तानची ‘सकारात्मक’ प्रतिमा?:
ज्योती मल्होत्राच्या सोशल मीडिया अकाउंट्सवर पाकिस्तानमधील विविध ठिकाणांचे अनेक व्हिडिओ आणि रील्स पाहायला मिळतात. लाहोरच्या गल्ल्या आणि बाजारपेठांसारख्या ठिकाणांचे सकारात्मक चित्रण तिने आपल्या व्हिडिओंमध्ये करण्याचा प्रयत्न केला, ज्याला लाखो व्ह्यूज मिळाले. काही व्हिडिओंखाली तिने उर्दूमध्ये ‘इश्क लाहोर’ असेही लिहिले आहे. तपास यंत्रणांना संशय आहे की तिला काही अज्ञात एजन्सींकडून पाकिस्तानची सकारात्मक प्रतिमा लोकांसमोर मांडण्याचे काम देण्यात आले होते. तिच्या व्हिडिओंमध्ये भारत आणि पाकिस्तानमधील वस्तूंच्या किमतींची तुलना देखील आढळते. वाघा बॉर्डर ते पंजाबपर्यंतच्या रेल्वे प्रवासादरम्यान तिने सैन्य आणि सुरक्षा व्यवस्थेशी संबंधित काही तपशील कथितरित्या उघड केले, ज्यामुळे तिच्यावरील संशय अधिक बळावला आहे.
पाकिस्तानी हँडलर आणि इतर संशयित:
दिल्लीत असताना ज्योती मल्होत्रा पाकिस्तानच्या गुप्तचर यंत्रणेचा म्होरक्या दानिशच्या संपर्कात आली होती. याच दानिशला, ज्याला संशयास्पद हालचालींमुळे १३ मे २०२५ रोजी भारत सरकारने ‘पर्सोना नॉन ग्राटा’ घोषित करून देशातून हद्दपार केले, त्यानेच ज्योतीची पाकिस्तानमधील गुप्तचर अधिकाऱ्यांशी ओळख करून दिली. एका व्हिडिओमध्ये ज्योती पाकिस्तानमधील एका मोठ्या पार्टीत विविध अधिकाऱ्यांसोबत दिसत आहे आणि तिने दानिशसोबतच्या भेटीचा उल्लेख करत आनंद व्यक्त केला आहे.
पोलिसांना मिळालेल्या माहितीनुसार, ज्योती पाकिस्तानी ऑपरेटिव्ह शाकीर उर्फ राणा शहाबादच्या संपर्कात व्हॉट्सॲप, टेलिग्राम आणि स्नॅपचॅटद्वारे होती आणि तिने त्याचा नंबर ‘रट जंदवा’ किंवा ‘रट रंधवा’ नावाने सेव्ह केला होता. या प्रकरणात ज्योती मल्होत्रासोबतच गजाला नावाच्या आणखी एका महिलेला अटक करण्यात आली आहे. पंजाबमधील मालेरकोटला येथील ३२ वर्षीय गजाला दानिशच्या संपर्कात होती आणि तिनेही त्याला काही माहिती पुरवल्याचा आरोप आहे. याव्यतिरिक्त, हरियाणा पोलिसांनी आयएसआयसाठी हेरगिरी करणाऱ्या आणखी सहा जणांना अटक केली आहे, ज्यामुळे हे प्रकरण अधिक गंभीर बनले आहे.
सखोल तपास आणि युट्युबर समुदायावर प्रश्नचिन्ह:
सध्या ज्योती मल्होत्राची कसून चौकशी सुरू असून, यामागे एका मोठ्या आंतरराष्ट्रीय हेरगिरी रॅकेटचा सहभाग आहे का, याचा तपास केला जात आहे. या घटनेमुळे सोशल मीडिया आणि विशेषतः युट्युबच्या माध्यमातून विविध माहिती देणाऱ्या प्रामाणिक युट्युबर्सच्या प्रतिमेला धक्का पोहोचला आहे. देशविरोधी कृत्यांमध्ये सोशल मीडियाचा वापर होत असल्याच्या या घटनेमुळे सुरक्षा यंत्रणांसमोर मोठे आव्हान उभे राहिले आहे.
